De heftige reacties op ons opiniestuk in de Volkskrant van 26 september 2019, in de vorm van ingezonden brieven aan de Volkskrant en discussies op sociale media, laten zien dat het talenonderwijs vrijwel niemand onberoerd laat. Reacties variëren van “dit is onzin” en variaties op “vroeger was alles beter” (ook het talenonderwijs) tot “mijn leerlingen/curisten/achterneef zijn heel anders, dus voor hen werkt dit niet”.
Graag zou ik de auteurs van deze reacties eens willen uitnodigen een kijkje te komen nemen in lessen waarin wél vrijwel 100% Duits of Frans of (in het geval van inburgeraars, nieuwkomers en oudkomers) Nederlands wordt gesproken, waar grammatica niet in regels en rijtjes wordt aangeboden maar waar wel op andere manieren aandacht wordt besteed aan het herkennen van patronen in de taal. In deze lessen leren allerlei verschillende typen leerlingen en cursisten, van allerlei leeftijden, spontaan te communiceren in de nieuwe taal.
Het kan. Het gebeurt. Het wordt door velerlei wetenschappelijk onderzoek ondersteund. We zijn niet naïef of dom. We weten dat er op school veel minder tijd is om een taal te verwerven dan de tijd die een kind heeft dat zijn moedertaal verwerft. We weten dat “gewoon de taal horen” als je in een ander land gaat wonen om allerlei redenen vaak niet voldoende is om die taal goed te leren beheersen. We weten dat sommige cursisten dol zijn op het houvast dat grammaticaregels lijken te bieden.
Maar al deze zaken doen niets af aan het feit, het door werkelijk álle wetenschappers op het gebied van taalverwerving erkende feit, dat het heel veel horen en lezen van de nieuwe taal dé absolute essentiële voorwaarde is voor het goed leren communiceren in die taal. En aan dat vele horen en lezen van Duits, Frans, Spaans of in welke andere taal er dan ook lesgegeven wordt, ontbreekt het chronisch in ons talenonderwijs. Er is geen enkele reden waarom dat zo zou moeten blijven. Er bestaan verschillende lesmethodes die wél op dit principe van veel luisteren, lezen en spreken gebaseerd zijn, en die voor alle soorten leerlingen en cursisten geschikt zijn.
Dus ... blijven we ons verschuilen achter voorbeelden van mensen die baat hebben bij kennis van grammatica, of gaan we ál onze leerlingen en cursisten geven wat ze nodig hebben om de taal te verwerven?
Commentaires