Total Physical Response

TPR, ofwel Total Physical Response, is een actieve manier om snel de basis van een taal te leren, ontwikkeld door de psycholoog James J. Asher in de jaren 60 van de vorige eeuw. Onder MVT-docenten is deze methodiek niet zo bekend, maar in de Nt2 een oude bekende, en wordt daarom soms (onterecht) beschouwd als achterhaald. Voor veel lessituaties is TPR echter nog steeds een geweldige tool om snel een grote receptieve en productieve taalvaardigheid te verkrijgen. In dit artikel laten we zien wat TPR is, waar TPR vandaan komt, en wat je met TPR in jouw lessen kunt doen. 

​

Wat is TPR?

TPR is, zoals gezegd, een actieve manier om (de basis van) een taal te leren. Kort gezegd volgt een TPR-les de volgende opzet: De docent geeft een commando in de vreemde taal, dat wil zeggen: een opdracht om een handeling uit te voeren, zoals "pak het boek". De docent doet deze handeling zelf voor, tegelijk met het uitspreken van de opdracht.

De cursisten voeren de commando’s uit en laten daarmee zien dat ze hebben begrepen wat de docent heeft gezegd. De docent herhaalt het commando enkele keren, en wacht zelf steeds langer met het voordoen ervan, totdat alleen nog het commando uitgesproken wordt, zonder modellering. De cursisten moeten daardoor allengs meer vertrouwen op wat ze horen en niet op wat ze zien. Door de herhaling van het commando wordt herkenning van de klank snel gemakkelijker.

​

Vervolgens brengt de docent variaties aan in het commando, bijvoorbeeld door een plaatsbepaling (naar de deur, onder de tafel), bijwoord (snel, langzaam, grappig) of andere variabelen toe te voegen. Een volgende stap is het afwisselen tussen commando’s. Bijvoorbeeld: “raak snel je neus aan, loop naar de deur, raak langzaam je haar aan”.

​

Commando’s kunnen een graadje moeilijker gemaakt worden door het combineren van verschillende commando’s: “Loop snel naar de deur terwijl je met twee vingers je haar aanraakt”. Zo wordt stap voor stap een uitgebreide woordenschat aangeleerd, en op een organische manier begrip van grammaticaal complexe zinnen bewerkstelligd.

​

Een leuk voorbeeld van een TPR-les Frans, met humor, zie je hier. De docente gebruikt diverse vormen van de werkwoorden: 1e persoon enkelvoud, 3e persoon enkelvoud, gebiedende wijs jij-vorm, gebiedende wijs jullie/u-vorm. 

​

​

 

 

​

 

 

 

 

 

Wat zijn de principes van TPR?

Dr. James Asher definieert de uitgangspunten van TPR als volgt:

1. Je moet gesproken taal eerst leren begrijpen voordat je zelf gaat spreken.

2. Begrip moet ontwikkeld worden door bewegingen van het lichaam van de leerling. De gebiedende wijs is een krachtig hulpmiddel omdat de docent commando's kan geven om het gedrag van de leerling te sturen. Ons onderzoek laat zien dat een vaardige toepassing van de gebiedende wijs het mogelijk maakt de meeste grammaticale structuren van een taal en honderden woorden aan te leren.​

3. Probeer niet om de leerlingen tot spreken te dwingen. Wanneer de leerlingen een cognitieve plattegrond van de doeltaal internaliseren door te begrijpen wat er wordt gezegd, zal er een punt bereikt worden waarop de leerling er klaar voor is om te spreken. De leerling begint dan spontaan dingen in de doeltaal te zeggen.

​

De nadruk ligt in TPR dan ook op het begrijpen van gesproken taal door deze taal te verbinden met bewegingen van het lichaam, ofwel met het uitvoeren van handelingen.

​

Hoe is TPR ontstaan?

De bedenker van TPR, James Asher, begon zijn carrière als psycholoog met een grote interesse in hoe mensen vaardigheden aanleren. Op zoek naar een goed onderzoeksonderwerp voor zijn promotieonderzoek kwam hij uit bij 'hoe mensen een nieuwe taal leren'. Dit was niet alleen een praktisch onderwerp met directe toepassing in de 'echte wereld', maar ook was het een complex onderwerp dat om die reden door veel onderzoekers werd gemeden.

​

Bovendien was Asher zelf geïnteresseerd in talen. Hij had op school geprobeerd Latijn, Spaans, Frans en Duits te leren, maar ook al was hij voor de examens geslaagd, zijn taalvaardigheid was nog altijd vrijwel nihil. Dat riep bij hem de vraag op wat de sleutel tot verwerving van een tweede taal zou zijn.

​

Asher begon zijn benadering van talen leren vanuit de theorie van skill learning, ofwel het leren van vaardigheden. Het voert hier te ver om dit onderzoek tot in detail te bespreken. Zijn onderzoek leidde tot het idee dat het lichaam een belangrijke rol speelde bij het leren van een nieuwe taal.

​

Uit zijn vele experimenten aan de universiteit van San José en een universiteit in Japan, ontstond een lesvorm waarbij de taalleerders niets hoeven te zeggen, maar alleen laten zien dat ze de nieuwe taal begrijpen door handelingen uit te voeren. Hij maakte een filmpje van een les en stuurde dit naar de Amerikaanse marine. De marine vond het erg interessant en gaf Asher een flinke toelage voor extra onderzoek. De talencentra van de marine hebben TPR jarenlang toegepast om hun mensen snel talen te leren. 

​

Asher bedacht de term Total Physical Response, een term waar hij later spijt van kreeg omdat de term 'physical' een negatieve klank had in academische kringen. De acceptatie van TPR heeft daardoor volgens Asher sterke vertraging opgelopen. Samen met enkele collega's heeft Asher de methodiek verder ontwikkeld, en tot op heden doet hij onderzoek naar de werkzame aspecten en resultaten van TPR.

​

Voor wie is TPR bedoeld?

Veel mensen denken dat TPR alleen te gebruiken is voor les aan absolute beginners, of bijvoorbeeld alleen voor kinderen. Asher spreekt dat zelf tegen, en stelt dat deze 'talen-tool', zoals hij het zelf noemt ("TPR is geen 'methode'"), mits goed toegepast, zowel bij kinderen als bij tieners en volwassenen tot onmiddellijk begrip en taalverwerving leidt. Ikzelf ken veel docenten die TPR toepassen bij middelbare scholieren of bij volwassenen, en altijd met veel plezier en goede resultaten.

​

Doordat TPR de taalverwerving koppelt aan het motorische deel van je brein, en niet aan het cognitieve (denk-)gedeelte, is het geschikt voor alle taalleerders met een 'normale' intelligentie. Je hoeft dus geen talent te hebben voor talen, je hoeft geen opleiding te hebben genoten, en je hoeft zelfs niet te kunnen lezen om via TPR een taal te leren.

​

Docenten die met TPR willen werken, moeten zich echter wel realiseren dat het een vaardigheid is die je echt moet leren en in de vingers krijgen. Het is dan ook aan te raden een training te volgen of, als je dat niet kunt, een goed instructieboek te lezen, TPR-video's te bekijken en veel te oefenen.

​

Wat zijn de voordelen van TPR?

Volgens James Asher zijn de voordelen van TPR:

​

1. TPR geeft een snel begrip van de nieuwe taal, doordat de leerling de taal in 'chunks' leert verstaan in plaats van in losse woorden. Dit snelle begrip zorgt bovendien voor een succeservaring die zeer motiverend werkt.

​

2. Het is geschikt voor iedereen, ongeacht het intelligentie- of opleidingsniveau van de leerling. Je hoeft dus geen speciaal 'talent voor talen' te hebben om met TPR een taal te kunnen leren, en ook ouderen, die meestal moeite hebben met woordjes onthouden, ervaren met TPR wél succes.

​

3. TPR zorgt voor onmiddellijke opname van de taal in het lange-termijngeheugen, zodat je na dagen, maanden of zelfs jaren nog steeds weet wat 'levántate' betekent;

​

4. TPR biedt een volkomen stressvrije leersituatie, waarin niemand hoeft te presteren of wordt beoordeeld, en waarin docent en leerlingen/cursisten plezier beleven aan de les.

​

Wat is de rol van commando's in TPR?

Hoewel TPR méér is dan alleen commando's, spelen commando's (opdrachten in de gebiedende wijs) een belangrijke rol in de beginfase van TPR. Door middel van zogenaamde commando's geeft de docent korte intructies in de doeltaal, die de taalleerders (leerlingen of cursisten) uitvoeren. De docent zegt bijvoorbeeld: "sta op", en de cursisten staan op. De docent zegt: "wijs naar de deur" en de cursisten wijzen naar de deur.

​

Wat hier opvalt is dat de cursisten zelf nog niets hoeven te zeggen, maar alleen door middel van een handeling laten zien dat ze begrepen hebben wat de docent zegt. Dit is de 'fysieke response' uit de naam van de methode: Total Physical Response. De fase waarin de cursisten zelf nog niet spreken wordt ook wel 'stille periode' genoemd, waarover hieronder meer.

​

Commando's vormen dus de basis van de TPR-lessen. Deze commando's kunnen heel eenvoudig zijn, zoals de voorbeelden hierboven, maar ook veel ingewikkelder, zoals: "Loop eerst naar de deur, en als daar een tas staat, pak je die op en zet je de tas op de tafel. Als er geen tas staat, keer je om en loop je terug naar je stoel." Ook is het mogelijk om series commando's te geven, zoals: "Loop naar de kraan. Draai de koude kraan open. Pak een stuk zeep. Houd je handen met de zeep onder de kraan. Wrijf je handen in met zeep." enzovoort.

​

Op die manier kun je complete sequenties met handelingen laten uitvoeren, waarmee je zowel de woordenschat als het begrip van complexere zinnen sterk vergroot. Daarnaast is het mogelijk om een enkele cursist de handelingen te laten uitvoeren, om daarna vragen te stellen aan de klas over hetgeen die cursist doet. TPR biedt dus een ruimer scala aan mogelijkheden dan je wellicht op het eerste gezicht zou denken.

​

​​Wat is de 'stille periode'?

Asher had geobserveerd dat 'zelf spreken' niet nodig is om de (basis van een) taal te verwerven. Hij zegt daarover: "We hebben in [een] serie laboratoriumexperimenten aangetoond dat mensen die alleen focussen op begrijpen met behulp van een taal-lichaamstrategie op alle punten beter presteren dan mensen die uitingen in de vreemde taal proberen te begrijpen en zelf uit te spreken." (1)

​

Dit gegeven verwerkte hij in zijn lesvorm door gedurende de eerste periode niet van de cursisten te vragen zelf te spreken. Het enige wat de cursisten doen, is luisteren en laten zien dat ze verstaan wat er gezegd wordt. Soms wordt zelf spreken zelfs uitdrukkelijk verboden. Veel docenten vinden dit echter te drastisch, ook omdat cursisten zelf graag willen beginnen met spreken. Dit is dan ook een onderdeel van TPR dat in veel gevallen terzijde wordt geschoven.

Toch valt er voor een stille periode wel iets te zeggen. Om te beginnen voorkom je een hoop stress: als mensen alleen maar hoeven te luisteren en nog niet kunnen worden 'afgerekend' op uitspraak of taalfouten, zijn ze een stuk meer ontspannen. Daardoor luisteren ze beter en nemen ze de taal beter in zich op.

​

Marvin Brown, de ontwikkelaar van ALG (Automatic Language Growth) stelt dat "de reden dat kinderen altijd vloeiend en accentloos leren spreken, is dat ze leren spreken door te luisteren. En de reden dat volwassenen niet accentloos leren spreken, is dat ze leren spreken door te spreken."

​

Zijn collega David Long heeft ervaring met een programma waarin een zeer lange 'stille periode' (van 600 tot 800 uur) werd gehanteerd. Hij zegt dat leerlingen die "niet probeerden te spreken, maar de stille periode respecteerden, veel beter presteerden dan de leerlingen die toch al zelf probeerden te spreken voordat ze er 'klaar' voor waren." Volgens eigen zeggen heeft hij hierop geen enkele uitzondering gezien.

​

Het positieve effect van de stille periode kan verklaard worden doordat (te vroeg) moeten spreken een zware belasting vormt voor het werkgeheugen, waardoor het werkgeheugen zijn toevlucht neemt tot de moedertaal, die sneller toegankelijk is dan de nieuwe, incomplete informatie van de tweede taal.

​

Luistervaardigheid speelt dan ook een sleutelrol bij het leren van een nieuwe taal, en voorrang geven aan luisteren in de beginstadia van de taalverwerving komt tegemoet aan de natuurlijke manier van taalverwerving.

​

Ook Steve Kaufmann, de bedenker van Lingq, het bekende online taalleerplatform, houdt een stille periode aan als hij zelf een taal aan het leren is (de eerste 3:55 minuten van deze video zijn introductie, die kun je overslaan):

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

 

 

Waarom werkt TPR zo goed?

TPR werkt zo goed omdat het aansluit op de natuurlijke manier van taal verwerven, dus op de manier waarop kinderen hun moedertaal leren: door de taal te horen en door interactie met degenen die tegen hen praten. Baby's en jonge kinderen horen taal en begrijpen uit andere signalen (lichaamstaal, voorwerpen, gezichtsuitdrukkingen, gebeurtenissen) wat ermee bedoeld wordt. Op een bewust niveau is het kind alleen bezig met de betekenis en zijn eigen reactie daarop, maar op een onbewust niveau wordt de structuur van de taal in het brein opgeslagen.

De koppeling van taal aan het motorisch systeem is een tweede oorzaak. Het motorisch geheugen, of het kinesthetisch sensorisch systeem,  is als het ware een tweede geheugen waar de taal in wordt opgeslagen, naast het 'woordenboek' in ons hoofd, en waarmee de taal gemakkelijk geactiveerd kan worden.

​

Ook het feit dat TPR-lessen zo vrolijk, actief en stressvrij zijn (als ze goed uitgevoerd worden), helpt enorm bij het verwerven van de taal. Het zogenoemde affectieve filter is dan niet actief. Het affectieve filter is een term die bedacht is door de beroemde taalverwervingsweten-schapper Dr. Krashen, en die betekent dat stress en negatieve emoties een 'filter' kunnen vormen die de opname van taal in het brein belemmert. Daarom is het van groot belang dat taallessen vrij van stress en prestatiedrang zijn, en bij voorkeur zelfs vrolijk en vol humor.

​

Een laatste reden voor de effectiviteit van TPR is de geloofwaardigheid op breinniveau. Als leerling of cursist wil je je docent best geloven als die zegt dat mesa het Spaanse woord is voor tafel. Je brein is echter niet zo goedgelovig. Je brein kent namelijk al een woord voor zo'n plat vlak op vier poten, namelijk: 'tafel'. Je brein ziet dit woord als 'waar', en een nieuw woord voor ditzelfde ding als 'niet waar'. Voor je brein is er dan ook geen enkele reden om voor dat ding nog een ander woord te onthouden, en hij weigert in eerste instantie om dat nieuwe woord toe te laten in je geheugen. Daarom is het belangrijk om je brein ervan te overtuigen dat het nieuwe woord wel degelijk 'waar' is.

​

De meest effiënte manier om je brein te laten zien dat mesa echt 'waar' is, is door jou een opdracht te geven als 'siéntate en la mesa' (ga op de tafel zitten), waarna jouw lichaam die handeling uitvoert. Je creëert daarmee een 'feit' dat je brein niet kan ontkennen.

​

Je brein hoort dan ''siéntate en la mesa' en merkt onmiddellijk daarna dat jij op de tafel gaat zitten. Als je dat meerdere malen doet, en ook andere opdrachten uitvoert (bijvoorbeeld: zet je beker op tafel, raak de tafel aan, rol de appel over de tafel), dan kan je brein niet anders dan de conclusie trekken dat 'mesa' wel degelijk een 'waar' gegeven is, dat wil zeggen: op de werkelijkheid betrekking heeft. Dit is wat er bedoeld wordt met de geloofwaardigheid van TPR.

​

Linker- en rechter hersenhelft

Asher gaat ervan uit dat de linker hersenhelft op een andere manier met taal omgaat dan de rechter hersenhelft. Heel simpel gezegd is de rechter hersenhelft het gedeelte van het brein waarin de taal als onbewust systeem wordt opgeslagen. De linker hersenhelft is juist het gedeelte waarmee je bewust over dingen nadenkt en gedachten mee formuleert.

​

Volgens Asher maakt de traditionele manier van een taal leren met een lesboek gebruik van de linker hersenhelft. Deze helft van je brein kan met wat gepuzzel wel taal produceren op basis van ‘woorden + regels’, maar dat is geen spontane taal. Dit is geconstrueerde taal, die niet uit het talige systeem van de hersenen komt.

​

Het rechterdeel van je brein heeft zijn eigen manier van een taal leren, door langzaamaan de inkomende taal te ontcijferen en er een soort plattegrond van aan te leggen, met grammatica, woordbetekenissen en bijvoorbeeld de melodie van de taal. 

​

Met TPR geef je het rechtergedeelte van je hersenen de input (de taal) en de context die het nodig heeft om dit onbewuste systeem aan te leggen. Je leerlingen begrijpen dan hoe de taal in elkaar zit maar kunnen het niet aan je uitleggen. Ze reageren echter wel adequaat op zinnen in de doeltaal, waaruit blijkt dat ze wel degelijk begrijpen hoe de taal werkt.

​

Welke TPR-actitviteiten zijn er?

Volgens TPR is more than commands - at all levels, van Seely en Kuizenga-Romijn, zijn er vier basistypen TPR-oefeningen:

​

• Enkelvoudige commando's en beschrijvingen. Dit zijn commando's als: 'pak je tas uit', 'schrijf een afspraak in je agenda', 'blaas het vuur uit' en beschrijvingen als: 'Petra legt haar sleutels op de kast', 'Henry zit gitaar te spelen', 'Mees eet een handje pepernoten'.
   

• Series handelingen, ook bekend als action chains of sequenties. Een action chain is eigenlijk niet meer dan een complexe handeling die in afzonderlijke stappen is opgedeeld. Een voorbeeld dat genoemd wordt in TPR is more than commands luidt: 'Pak het potje vitaminepillen. Draai de dop eraf. Pak een pil uit het potje. Steek de pil in je mond. Slik de pil door."
   

• Natuurlijke actiedialogen. Dit zijn dialogen die op natuurlijke wijze ontstaan uit de handelingen. De dialogen staan dus niet in een lesboek, maar vloeien vanzelf voort uit een of meer handelingen. Als een commando luidt: "geef een appel aan Petra", dan is het logisch dat de gever "alsjeblieft" zegt, en Petra daarna antwoordt met "dankjewel". Zo ontstaat er natuurlijk taalgebruik in een passende context.

​

In de opdracht voor een rollenspel wordt een opeenvolging van acties gegeven en een situatie geschetst. De leerlingen krijgen ieder een eigen rol. In grote lijnen worden hun handelingen van tevoren beschreven door de docent, en de leerlingen kunnen er zelf invulling aan geven.

De eerste twee maken onderdeel uit van het klassieke TPR, de twee laatste vloeien daaruit voort. Daarnaast zijn er nog vele variaties op deze oefeningen, die te vinden zijn in het Instructor's Notebook van Ramiro Garcia, en Fluency through TPR Storytelling van Seely en Ray.

​

Een leuke vervolgactiviteit na eenvoudige commando's is het door de TPRS-docent Ben Slavic bedachte 'drie-ringen-circus', ofwel een circus waarbij drie kunstjes tegelijk vertoond worden. Hierbij staan drie cursisten verdeeld over de ruimte. Ieder voert een eigen (al bekend) commando uit, waarna de docent vragen gaat stellen aan de klas om de drie uitvoeringen met elkaar te vergelijken. Een voorbeeld van deze activiteit zie je op de volgende video:

​

​

​

​

 

 

 

 

 

 

 

 

Wat zijn de valkuilen van TPR?

Het succes van TPR staat of valt met een goede uitvoering, waardoor een docent het gevoel kan krijgen dat TPR "niet werkt" als hij of zij in een van de volgende valkuilen trapt: 

• te weinig herhalen, waardoor de nieuwe woorden en structuren niet voldoende beklijven;

• te veel of te eenzijdig herhalen, waardoor verveling intreedt (zie "Wat is adaptatie", hieronder); 

• te lang blijven voordoen, waardoor leerlingen blijven vertrouwen op visuele informatie;

• geen begripscheck houden, waardoor de docent niet kan zien of cursisten echt de commando's begrijpen;

• te lang alleen commando's doen, waardoor de lessen blijven 'steken' in de gebiedende wijs. 

​

Wat is adaptatie en hoe voorkom je het?

Doordat TPR zo snel zulke goede resultaten heeft, kan het voor de docent een beetje verslavend werken. Uit pure opwinding over de geweldige interactie met de leerlingen, die zo snel al zo veel kunnen begrijpen, kan de docent de neiging krijgen om alleen nog maar TPR te doen. Maar dan opeens vinden de leerlingen er niets meer aan. Ze beginnen te mopperen en tegen te stribbelen.

​

Wat is er nu gebeurd? Er is gewenning opgetreden, het nieuwe is eraf, het opwindende wordt routine en routine is saai. Die gewenning wordt in de psychologie ‘adaptatie’ genoemd, en het is een veel voorkomende valkuil in TPR.

​

Adaptatie, waardoor leerlingen of cursisten negatief gaan reageren op TPR, is de meest voorkomende reden dat docenten stoppen met TPR, of denken dat je het alleen in de eerste paar lessen kan doen. Met een goede planning kun je adaptatie echter prima voorkomen.

​

De belangrijkste tip om adaptatie uit de weg te gaan is: variëren met je activiteiten. De ‘pure’ TPR werkt goed om nieuwe woorden of nieuwe grammaticale constructies te introduceren, of je nu aan beginners lesgeeft of aan gevorderden. Maar zodra de leerlingen deze woorden en constructies gemakkelijk herkennen, is het zaak om over te gaan op andere activiteiten, zoals verhaaltjes, spelletjes, dialogen, werkbladen, of wat voor activiteiten je ook maar wilt doen voor lezen, spreken en schrijven.

​

Door deze afwisseling in activiteiten doe je volgens Asher ook afwisselend een beroep op de linker- en de rechter hersenhelft. De boeken TPR Is More Than Commands - At All Levels en Teaching English through Action geven vele ideeën voor afwisselende activiteiten die goed aansluiten bij TPR.

​

Kun je grammatica aanleren met TPR?

Grammatica is in feite niets meer dan een samenhangend geheel van manieren waarop woorden gecombineerd kunnen worden tot zinnen. In ons brein heeft dit de vorm van een zeer complex netwerk, dat ons brein zelf opbouwt op basis van grote hoeveelheden input (ofwel taal die we horen of lezen). 

​

TPR is daarom een uitstekende manier om de basis te leggen voor dit grammaticale netwerk, omdat TPR de taalleerder voorziet in een continue stroom aan gevarieerde input: korte zinnen, lange zinnen, samengestelde zinnen. Wel is het zaak ervoor te zorgen dat de TPR-les niet alleen bestaat uit commando’s, anders leren de cursisten alleen de gebiedende wijs aan.

​

In de onderstaande video legt (wijlen) Elizabeth Kuizenga-Romijn uit hoe je TPR kunt inzetten voor het aanleren van grammaticale structuren. De video is in het Engels.​​

​

​

​

​

​

​

 

 

 

 

 

Kun je met TPR ook abstracte woorden aanleren?

Een veel gestelde vraag is hoe je abstracte woorden kunt aanbieden met TPR. Abstracte woorden komen meestal pas iets later aan bod, omdat het met echte beginners gemakkelijker is met concrete woorden te werken. Concrete woorden zijn gemakkelijker te begrijpen en uit te beelden.

​

Abstracte woorden aanleren met TPR is heel goed mogelijk, maar het vraagt van de docent een iets bredere kijk op TPR. Een enkel commando is meestal níet genoeg om een abstract woord als “eerder” duidelijk te maken. Hiervoor is het nodig om een kleine scène te creëren waarover je vervolgens vragen kunt stellen. Dit ligt al dicht tegen het werken met verhalen aan zoals in TPRS wordt gedaan.

​

Geef bijvoorbeeld een leerling (Mees) de opdracht om koffie te halen, en geef vervolgens een andere leerling (Eva) dezelfde opdracht. Eva komt al snel terug met koffie, en dan komt Mees terug met koffie. Nu kun je vragen stellen: wie kwam er eerder terug, Eva of Mees? Kwam Mees eerder terug of ging hij eerder weg? Enzovoort.

​

Een vergelijkbaar voorbeeld is een scène over “liever willen”. Vraag een leerling, Henry, voor de klas. Vraag Henry of hij koffie wil. Henry zegt misschien zoiets als “ja” of “ja, graag”. Maak duidelijk dat je geen echt enthousiaste reactie wilt. Vraag dan of hij een colaatje wil, en maak duidelijk dat je nu wel een enthousiaste reactie wilt zien. Henry gaat rechter op zitten, kijkt blij en zegt: “ja, graag!” Nu kun je hier vragen over stellen: Wil Henry koffie? Ja hoor, hij wil wel koffie. Wil hij cola? Jazeker, hij wil graag cola! Wil hij liever cola of koffie? Wil hij liever koffie? Wat wil hij liever?

​

Als opvolging op deze scenes kun je de hele klas TPR-opdrachten geven: leg je hand op je hoofd als je liever appels eet dan ijs. Ga staan als je liever gaat zwemmen dan wandelen. Amira, wijs naar iemand die liever gaat wandelen. Enzovoort.

​

Kun je TPR ook doen in 1-op-1 lessen?

Het kan soms wat onwennig voelen voor de docent en de cursist, maar je kunt prima TPR doen met een enkele cursist, zoals in onderstaand voorbeeld van een lesje Hongaars te zien is.

​

​

​

​

​

​

​

 

 

 

 

 

 

Hoe werkt TPR bij jonge kinderen?

Hanneke Pot heeft in het kader van het Lectoraat ontwikkelingsgericht onderwijs onderzoek gedaan naar de effectiviteit van TPR bij het aanleren van de allereerste woorden bij 'absolute beginners' in peuterspeelzalen of basisscholen. Onderzoek uit datzelfde Lectoraat

"doet vermoeden dat kinderen die nog weinig Nederlands kennen geen woorden oppikken uit het gewone aanbod, hoe rijk ook. Het is een te grote stroom Nederlandse klanken en onbekende woorden."

​

Het onderzoek van Pot werd uitgevoerd op twee basisscholen in Rotterdam. Twee leerkrachten namen de leerlingen apart die nog nauwelijks Nederlands spraken, en leerden hen met TPR 120 woorden aan. De onderzoeksgroep bestond uit 6 kinderen, en de controlegroep, die geen les kreeg met TPR, bestond ook uit 6 kinderen. De TPR-kinderen leerden meer dan 80% van de doelwoorden en kenden deze zes weken later nog steeds. Ze gebruikten de woorden ook spontaan bij andere activiteiten in de klas. De kinderen in de controlegroep hadden minder woorden geleerd en onthielden ze ook minder goed. Een bijzonder neveneffect was dat de TPR-kinderen een zelfstandigere en emotioneel vrijere indruk maakten dan voordat ze de TPR-lessen kregen.

​

Volgens Pot heeft TPR het effect dat kinderen het leren van de taal niet als moeilijk ervaren, maar als een spel waar ze goed in zijn, waardoor ze zich competent voelen. Volgens Pot doet dit

"vermoeden dat TPR voor (absolute) beginners, zelfs in groep 1, een effectieve aanpak kan zijn die ook goed blijkt in te passen in ontwikkelingsgericht onderwijs."

​

Zie het volledige onderzoeksverslag op: 

https://www.leernetwerkeducatie.nl/sites/default/files/HandoutHannekePot11112009.pdf

​

Lees een artikel van Esther Pouw over dit onderzoek:

https://www.kpz.nl/assets/MLI-Artikelen/Meertaal-artikel-Esther-Pouw.pdf

​

Wat is de status van TPR in het Nederlandse talenonderwijs?

Uit gesprekken met vele collega’s maak ik op dat er op middelbare scholen in Nederland weinig of geen gebruik wordt gemaakt van TPR. In taallessen in het basisonderwijs, op internationale scholen en in het Nt2-onderwijs wordt TPR wel regelmatig gebruikt. Hierover zijn geen officiële cijfers bekend, ook dit leid ik af uit gesprekken met docenten en schoolleiders.

​

Wat zijn goede boeken over TPR?

Learning Another Language through Action, van James J. Asher, behandelt de ontstaansgeschiedenis en wetenschappelijke onderbouwing van TPR, en geeft voorbeelden van de toepassing van TPR.

​

Instructor’s Notebook: How to apply TPR for best results, van Ramiro García is een heel praktisch boek, met een stap-voor-stap handleiding voor het inrichten van je TPR-les en vele direct toepasbare voorbeelden.

​

Recurrent Action Grammar geeft instructies en voorbeelden voor TPR met een focus op grammaticale constructies.

​

TPR is more than commands - at all levels, van Contee Seely en Elizabeth Kuizenga-Romijn, geeft een gedegen uitleg van de werkwijze en mogelijkheden van TPR. Het laat varianten op TPR zien die je lessen wat afwisselender kunnen maken, en gaat ook in op de toevoeging van verhaaltjes, waaruit TPRS is ontstaan.

​

Wat zijn goede TPR-lesboeken?

Teaching English through Action Met een goed doordachte, gedegen opbouw is dit een ideaal boek om iedere les een stukje TPR uit te doen. Iedere unit bevat een stukje herhaling uit de vorige unit, nieuwe korte commando’s en nieuwe gecombineerde commando’s, met veel grappige twists. Bevat ook toetsen.

 

Live Action English - Dit handzame boek bevat een stap-voor-stap instructie, gevolgd door 75 action chains, met illustraties. "Live Action" is ook verkrijgbaar in het Frans, Spaans,

Duits, Italiaans en Japans. Bekijk de video voor een demonstratie van dit boek. 

​

Recurrent Action Grammar - In tegenstelling tot wat de titel suggereert, bevat dit meer dan 300 pagina’s tellende boek niet alleen grammatica-oefeningen. Integendeel, het is een zeer uitgebreide, praktische TPR-handleiding. Doordat het gebruik maakt van action chains uit zowel Live Action English als het interactieve programma Live Action English Interactive (zie de video’s op onze afspeellijst), zou je dit boek kunnen beschouwen als de docentenhandleiding bij de Live Action-serie. Je kunt Recurrent Action Grammar ook uitstekend als op zichzelf staande handleiding gebruiken voor het inrichten van jouw TPR-lessen.

​

​

Bronnen en links

Actuele links naar artikelen, lesplannen, etc. vind je op ons Pinterest-prikbord. 

Naast de in dit artikel genoemde boeken hebben we gebruik gemaakt van de volgende online bronnen:

http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.550.9154&rep=rep1&type=pdf

https://en.wikipedia.org/wiki/Total_physical_response

http://www.tpr-world.com/mm5/TPRarticles/TPR_review_evidence.pdf

http://www.tpr-world.com/mm5/TPRarticles/TPR_after_forty.pdf

http://www.tpr-world.com/mm5/TPRarticles/ABC.pdf

 

TPR op YouTube

Let op! Veel video's die TPR in de titel hebben, laten iets heel anders zien dan de eigenlijke Total Physical Response. Wil je zeker weten dat je 'echte' TPR te zien krijgt? Bezoek dan de afspeellijst "TPR - Total Physical Response" op het YouTube-kanaal van The CI Bookshop.

​

Meer Nederlandstalige informatie over TPR

https://www.nt2enalfa.com/tpr.html

http://www.taalleermethoden.nl/index.php/taalleermethoden/tpr

https://www.leernetwerkeducatie.nl/node/321​

​

​